Kağıt Sokakta Cevap Aramak ve Özgürlük
1999 yapımı Palahniuk romanından uyarlama filmin yönetmen koltuğunda David Fincher oturmakta. Film bir modern dünya eleştirisi yaparken, tüketim toplumunun yarattığı birey iççatışmaları ve sonuçta bireylerin yarattıkları bu dünyanın değerlerini yerle bir etmelerini konu alıyor.
Film sıfır noktasında başlıyor, gerçeklik algısı sorgulanıyor ve ardından geri dönüşle anlatıcının altı ay narkolepsi rahatsızlığı çektiğini öğrenirken, özgürlüğünün para kazanması olduğunu düşündüğünü görüyoruz. Oysa anlatıcı o yeşil koltuğun, kişiliğini yansıtacağı fikrindeki yemek setinin, falanca katalogtaki abajurun, yanı başındaki kahve bardağının kölesidir. Anlatıcının dünyasında mutluluk satın alabilmek için para kazanmak gerekir ve tutkuyla bahsettiği bu eşyaların, evlerin, işlerin nedeni aynı zamanda bu yaratılan dünyada bir statü sahibi olmaktır. Bu nedenledir ki Jack’in ve Marla’nın evleri, görünüşleri, hayatları gerçek dünyalarını yansıtır yani, anlatıcının yüzleşmesi gerekenleri ve asıl ihtiyacı olanları. Bunu anlaması için de öfkesini fark etmesi gerekir. Öfke kaynağı Jack’e göre önce Tanrı sonrada baba figürüdür. Aslında otoritenin tam da kendisi. Marla ise her ne kadar salaş ve itici görünse de hem dişiliğiyle hem de bir anne figürü olarak karşımıza çıkar. Çünkü hem Jack hem de Marla illüzyon dünyasından bağımsızdır. Anlatıcı tam da bu gerçekliğe ihtiyaç duymaktadır.
Bob’un Göğüsleri
Anlatıcının terapi gruplarında rastladığı Bob aslında vücut gelişme sporcusudur. Daha önce ait olduğu dünyanın yıldızlarındandır, iki çocuğu ve mutlu bir ailesi vardır. Fakat kullandığı dopingler, ilaçlar onda hormon dengesizliklerine yol açmış ve göğüsleri çıkmış daha sonra da kanserle tanışmıştır. Anlatıcı, Bob ona sarıldığında bir yabancılık hissiyle yaklaşmış hatta direnmiş sarılmalarının ardından da uzun zaman sonra duyguları olduğunu hissederek ağlamıştır. Nitekim anlatıcı altı aydan sonra ilk defa o gece uyuyacaktır. Bob anlatıcının kendisiyle yüzleşmesinin ilk adımı olur ve anlatıcı özgür olmadığını fark eder. İlişkiler dahil her şeyin tek porsiyonluk olmasını eleştirir.
Ardından yine benzer terapi gruplarında Marla Singer ile tanışır ve onun da kendisi gibi hasta numarasıyla gruplara geldiğini fark eder. Marla onun için bir çeşit kendini sorgulama nedenidir. Bu sebeple onunla karşılaşmak istemez ama öte yandan da bu kırpık saçlı, tuhaf giyinen hiçbir ışıltısı yoktur, tamamıyla gerçektir bu nedenle de onu beğenir. Meditasyon yaparken güç aldığı şeyin bu kadın olduğunu fark eder. Bu sarmal içinde Marla birlikte olanın, illegal şeyler yapmaya meyilli olanın, daha cesur ve daha zeki olanın Jack olması açıklanabilir.
Anlatıcı kendisine de Jack’e yabancıdır. Jack anlatıcının görünmek istediği görüntü ve yapmak istediği şeylerin tetikleyicisi olan fikirleridir. Jack’in yaptığı iş bile anlatıcı için modern dünyanın tartışılmaz ölçüsü olarak gördüğü sabunu yine onlara sattıkları müşterilerin yağlarından elde etmesi yok edilmek istenen bu dünyayla hoş bir alaydır. Yalnızca düşünceleridir ki sonunda özgür kaldığında ondan kurtulabilsin. Tyler’ın kıyamet projesi dediği bu saldırıları yaparken de final finans merkezleri ve şehrin önemli noktaları bombalarla yok edilerek ve filmin ana fikri taçlandırılarak yapılıyor.
