Tasarım ve Teknoloji

Tasarım ve teknoloji arasındaki ilişkiye geçmeden önce tasarım ve teknoloji kavramlarının ne anlama geldiklerine bir göz atalım. TDK’ya göre teknoloji,  insanın maddi çevresini denetlemek ve değiştirmek amacıyla geliştirdiği araç gereçlerle bunlara ilişkin bilgilerin tümü olarak tanımlanır. Tasarım ise bir sanat eserinin, yapının veya teknik ürünün ilk taslağı, tasarı çizim, dizayn olarak tanımlanmaktadır. Şimdi ise bu tanımlara açıklık getirmeye çalışalım.

Teknoloji

Teknoloji, hepimizin hemfikir olduğu üzere hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiş durumdadır. İnsan öğrenmeye, değişmeye ve gelişmeye açık bir varlıktır. İnsanlık tarihi boyunca insan, kendi hayat kalitesini arttıracak adımlar atmıştır ve atmaktadır. Herhangi bir şeyi daha iyi, daha hızlı, daha kolay, daha ekonomik ve daha verimli yapma çabasını da teknoloji olarak tanımlayabiliriz. Aslında biz, insanoğlunun bilim, sanat, mühendislik, ekonomi ve sosyal çalışma alanlarında edindiği bilgi ve tecrübeleri dayanak noktası yaparak ortaya koyduğu gelişim sürecine teknoloji demekteyiz. Teknoloji sayesinde bilgi gözle görülür, kullanılabilir ve uygulanabilir hale gelir. Peki tasarım bu sürecin neresinde devreye girmektedir? Teknolojinin, bilginin hayata geçirilmiş hali olduğunu söylemiştik. Bu geçişin başlıca ve en önemli aşamalarından bir tanesi projelendirmedir. Bunun manası bilginin tasarıma aktarılmasıdır. Tüm bunlardan çıkardığımız sonuç şudur ki; ele alınan herhangi bir problemin bir bilgi baz alınarak çözülmesi için insan hayatına kolaylık sağlayacak tasarımlar üretmek gerekir. Bu tasarımları üretmek de teknolojinin sağladığı bilgi olmadan gerçekleştirilemeyeceği için teknoloji ve tasarım arasında önemli bir ilişki vardır diyebiliriz.

Tasarım

Tasarım, zihinsel etkinliğe bağlı bir uygulama alanıdır. Tasarım sırasında farklılıkları bulma, hayal kurma, sorgulama, yaratıcı düşünme, eleştirel düşünme, akıl yürütme gibi üst düzey zihinsel mekanizmalar ön plana çıkar. Teknolojik gelişmelerin tasarım ile ilintili olduğunu vurgulamıştık. Evet teknolojinin gelişmesi, tasarım süreci basamaklarının başarıyla geçilmesine bağlıdır. Tasarım Sürecini inceleyelim:

• Problemi Tanımlama: Çözüm üretilecek olan problemin ne olduğunu anlamak , sorunun kaynağını ince detaylarına kadar öğrenmek.
• Bilgi Toplama: Soruna ve çözüme yönelik önceki araştırmalar ve örnek olaylara dayanarak  bilgi toplama
• Yaratıcılık ve Buluş süreci: Toplanan verilerle çözümü sağlayacak buluşun bulunması ( En önemli aşama )
• Çözüm bulma: Sorunu ortadan kaldıracak olasılıklar hakkında bir karara varma ve araştırmayı sona erdirmek.
• Uygulama: Tüm aşamaları başarıyla sona erdirme tasarımın hazır hale gelmesi.

Tasarımın yapı taşları olan ton, renk , ölçü ve biçim teknolojik ürünlere şekil verir. Sonuç olarak gelişimin sağlanması için gereken zihinsel planlama ve projelendirme işlemlerini kapsayan tasarım ile deney ve araştırma sonuçlarından toplanan verinin sanayide işlenmesi ve sonuca ulaşması işlemlerini kapsayan teknoloji iç içedir. Örnek verecek olursak, bir arabanın genişliği, uzunluğu, ağırlığı, rengi, lastik çapının büyüklüğü, koltuk döşemeleri gibi algısal özellikleri toplanan verilerle tasarlanır ve sanayide istenen özelliklere uygun olarak üretilir. Yani tasarım ve teknoloji birbirlerini tamamlayan unsurlardır.

Yazımıza bir nostalji kuşağıyla son verelim. Bu iki kavram, bu yazıyı okuyacak çoğu kişinin, yani bizim neslin, hayatına belki de ilk olarak ortaokul müfredatında bulunan Teknoloji ve Tasarım dersi ile girmiştir. Birçoğumuz yapmaya çalıştığı projeleri, çizdiği tasarımları, kartonlardan oluşturduğu modelleri hatırlar. MEB’in oluşturduğu Teknoloji ve Tasarım dersi öğretim planına göre, bu dersin vizyonu, kendisinin ve toplumun yarınını daha yaşanabilir hale getirmek için sorunların farkına varan, çözümler üreten, yaratıcı ve hayal gücü gelişmiş, düşüncelerini kurgulayan ve ifade eden, öğrenmeyi öğrenen, sorgulayan, girişimci, değişim ve gelişime açık sorumluluk bilinci yetiştirmektir. Bu plana uygun olarak teknoloji tasarım dersinde öğrenciler; insan ihtiyaçları için çözümler geliştirir, buna yönelik tasarımlar yapar, düşünce üretir, planlar ve gerçekleştirir. Sonuçlarını değerlendirir. Baktığımızda küçük bilim adamlarının, küçük mühendislerin, küçük mucitlerin kendilerini keşfetmek için bir fırsattır bu ders. Haliyle geleceğimiz ve gelişimimiz için önem arz etmektedir.

Teknoloji ve tasarım anlatmaya çalıştığımız kadarıyla ürün geliştirme sürecine birlikte katkı sağladığı ve insan hayatını doğrudan etkiledikleri için birlikte ele alınmalıdır. Teknoloji ve tasarım birlikteliğine katkı sağlayan en büyük etken yaratıcılıktır. Teknolojide ve tasarımda gelişim sağlanması ancak bireylerde yaratıcılık düzeyinin arttırılması ile sağlanabilir. Yaratıcılığın geliştirilebilmesi için bireyin dış uyarılara açık ve alıcı durumunda olması gerekir. Buna ek olarak bireyin duygu, istek, hayal gücü ve iç tepkilerinin bilincinde olması gerekir. Yeniyi üretme, yaşam kolaylığı ve konforu sağlama, hayal edilenleri gerçeğe dönüştürmek ancak bu gelişime bağlıdır ve teknoloji tasarım öğretmenlerimize gençleri yönlendirmek ve bilinçlendirmek için çok iş düşüyor.

Günümüzde teknoloji ve tasarımın buluşması…

Bilim kurgu filmlerinin ve romanlarının bir bir gerçeğe dönüştüğü bir yüzyılda yaşamaktayız. Hayal ettiğimiz her şey sanki ertesi gün hayata geçmekte. Eminiz ki siz de demişsinizdir çok kez, yeni gördüğünüz bir eşya veya telefonlardaki uygulamalarla alakalı olarak ‘Aaa ben bu fikri düşünmüştüm, birileri yapmış’ şeklinde sözler. Şimdilerde teknoloji ile alakalı olarak yapılan robotlar dünyayı ele geçirebilir mi tartışmalarını sizlerin hayal gücüne bırakıp, bize fayda sağlayacak ve tasarım-teknoloji birlikteliğinin güzel örneklerinden bir kaç taneyi sizin için derledik.

• Mini Usb Kamera 

Bu kamera sadece usb bellek büyüklüğünde ve her yerde kullanabilirsiniz.

• Transparan Tost Makinası

İçindeki ekmeği görebildiğiniz için kızarma seviyesini ağzınızın tadına göre ayarlayabilirsiniz.

• Akıllı Saat

Şimdilerde birçok teknoloji markasının bize farklı tasarımlarla sunduğu akıllı saatlerle, saate bakmak dışında takvim etkinliklerinizi kontrol etmek, sosyal medya bildirimlerinizi görmek gibi özellikleri kullanabilirsiniz.

• Çoklu Doğrayıcı Makas

Artık mutfakta geçirdiğiniz zaman daha kısa daha az yorucu ve daha eğlenceli olacak.

Kaynaklar

• tdk.gov.tr
• www.teknoalem.org
• www.meb.gov.tr
• www.gelisenbeyin.net
• www.derszamani.net
• www.gercekbilim.com
• www.teknolojide.com