“Gerçek hayat nihayet keşfedilip açıklığa kavuşturulan hayat, dolayısıyla dolu dolu yaşanan tek hayat, edebiyattır. Bu hayat bir anlamda sanatçıda olduğu kadar her insanın içinde de her an mevcuttur. “ Edebiyat aslında hayatın bir parçasıdır ve kendisidir. Gerçek hayat dolu dolu yaşanamayacak kadar kısadır. Sınırlandırılmıştır. Ancak kurgusal dünyada hayalin sınırları yok denemez. Kurgusal dünya gerçek değildir. Ancak hayatın sınırlandırılmışlığı arasında edebiyat o sınırları ortadan kaldırır. Edebiyat aslında birden fazla hayatı yaşamak gibidir. Yüzlerce karakter arasında birini seçip onu yaşamak demektir. Her okunan kitap bir dünya demektir. Filmler de aynı şekildedir. Ancak film sınırlıdır. Kitapta hayal gücünün sınırı yoktur. Kitabı okurken gözlerinde canlanması da hayal gücünün sınırlandırılmamışlığını da gösterir. Hayal ürünü olan fantastik bilim kurgu ögeleri içeren kitaplarda özellikle bunu açıkça görmekteyiz. Ancak filmlere uyarlandığında bu hayal dünyasını sınırlandırmak olmaktadır. Bu yüzden de kitabı okumak filmini seyretmekten önce gelmekte bizi alıp götürmektedir. Önce kitabını okuyup filmini izlemek gerekmektedir. Hayal kırıklığı da buradan kaynaklanmaktadır. Hayal gücünün sınırlandırılmışlığında boğulan bir insan yapacağı tek şey kitap okumaktır. Aslında kitap okumak hayal dünyasından kurtulmaya da vesile olmaktadır. Çünkü roman aslında aynı zamanda tecrübe sahibi olmaya ve farklı farklı hayatları yaşamayı sağlamaktadır. Bir süre için o karaktere bürünüp o hayatı yaşayıp daha sonra kendi hayatına dönmek gibidir bir kitabı okumak. Hayal gücü özgürdür. Hayal gücüne sınır konulursa insan yaşamı bırakır. Çünkü kitap okunduğunda hayalinde canlanır ve karakterlere bürünür. Kitap okumak bu nedenle gereklidir. Bir film izlediğinde hayal gücünde sınırlandırma söz konusu olabilmektedir. Ancak fantastik bilim kurgu filmlerinde bu böyle değil. Yüzüklerin Efendisi aslında bir kitaptan uyarlama olduğu için bu kadar güzel bir film. Jane Austen’ın Aşk ve Gurur filmini izlediğinizde aynı tadı vermeyebilir. Aşk ve Gurur kitabını okumak aslında yaşamanın bir ifadesidir.
Don Kişot aslında kurgusal yaşamın içinde kalıp gerçek dünyaya dönemeyen bir insanı anlatıyordu. Hayali karaktere bürünüp yel değirmenlerine savaş açan komedi kahramanıydı. Ancak kitaplarından başka hiçbir dostu olmayan bir asilzade olan Don Kişot aslında kitapların dünyasında yaşayan bir kimseydi. Ancak onun yaşam biçimi aslında kurgusal dünyayı okumaktan çok yaşamak istemesinden kaynaklanıyordu. Kurgusal dünyanın içinden çıkıp gerçek hayata döndüğünde aslında her şeyin hayal olduğunu kabullenmişti. Hayal dünyasının genişliğinin de ifadesidir.
Aslında hayal gücünün sınırsızlığı yanında gerçek dünyayı da ayırt edebilmek için bir sınıra ihtiyacın olması gerekmektedir. Hayalle gerçek karıştığında dünya alt üst olur ve hastalık baş gösterir. Gerçek dünya ve hayal dünyası arasında büyük bir fark vardır. Hayal dünyasıyla gerçek dünya ayırt edilemediğinde hastalık baş gösterir. Tıpkı yel değirmenlerine savaş açan Don Kişot olmak demektir. Hayale takılıp kalmak ahmaklıktır. O hayali yaşam biçimi haline getirmiştir. Don Kişot hayali bir dünyada kendini kaybetmiş, hayatını yaşamayı unutmuştur. Hayali bir dünyada zihni bir yaşayış insanın hayatını kaybetmesine neden olur.
Daha önceki Don Kişot Olmak Gerek Bazen adlı yazımda ütopyanın olduğundan bahsetmiştim. Aslında Don Kişot bilgili ve derin düşünen birisidir. Ancak hayal dünyasında boğulan birisidir. Hayal dünyası aslında bir yazar için gerekli olsa da fazlası zararlıdır diyebiliriz.
Elif Şafak da Mahrem kitabında hayali bir dünya çizmiştir. Kurgusal dünyada bir masal anlatır.
Aslında hayali bir dünyada yaşamanın hiçbir faydası yoktur.
