Kapı Tokmakları Bize Neler Anlatır…
Kapı tokmağı bir kültürün yapı taşlarından biridir, desem inanır mıydınız? Öyle çok çeşitli kapı tokmakları var ki Ödemiş’imin sokaklarında eski zaman dokularının eski hayatların hatıralarını hatırlatır gibi bizlere sanki boyun büküyorlar. Kapı tokmaklarının da kendince bir lisanı olduğunu düşünüyorum. Bir zamanların kadim kültürünü inançlarını fısıldıyorlar. Kendi sesleriyle bir kapının var olan tokmağı kilitsizliği samimiyeti birbirimize olan komşuluk bağının dışa vurumuydu. Sukuneti sakinliği dostluğu onlara bakınca bir başka anımsayıp, görüyorum.
“İlim irfan diledim kıldım talep ilim irfan geride kaldı ille edep ille edep…” Ne güzel söylemişler edebe dair, bir kapı kolu deyip de geçmemek gerekiyor. Her şehrin kendine has kültürü erkanı vardır. Mardin’i ziyaretim sırasında da yolu Hatuniye Medresesi’ne düşürdük. Medresenin kapısının tokmağı çok ilgimi çekti. Şöyle ki, kapıdaki el şeklindeki tokmak yukarıya doğru kaldırılarak vurulduğunda tın tın sesiyle gelenin bir kadın olduğu; tokmağın aşağıya doğru vurulması ise tok tok sesini çıkartarak gelen kişinin erkek olduğunu bildirirmiş. Kapının tokmağından çıkan tok ya da tın sesi ev halinin mahremiyetini korumaktaydı. Hatuniye Medrese’sinde farkına varmaya çalıştığım aslında bizim özümüzden değerlerimizden sadece bir bölümdür, hiç şüphesiz. Halen o eski sokak eski mahalle havasını aldığım her yer benim için büyük bir hazine sandığıdır. Mardin öyle de Ödemiş öyle değil mi, diye soracak olursanız elbette ki öyle çok şükür. Yeter ki; bakmasını fark etmesini bilebilelim, eski bir kapıdır çürümüş bir koldur ya hu deyip de geçmeyelim. Çünkü en büyük hazine bizi biz yapan sandıklara sakladığımız kilitlemeye unutmaya çalıştığımız belki de utandığımız nice değerde binlerce hatıralardadır. Kilimler dokunur nice duyguyla tokmaklar vurulur bin bir heyecanla, duygularımızın heyecanlarımızın yitip gitmemesi dileğiyle…
