Türkiye’de iş yapan dağıtımcı firmalar, salon sayılarının artması ve sektörün globalleşmesi sayesinde birçok iyi yabancı filmi ülkemizde vizyona sokuyor. Ancak kimi zaman gerek öngörüsüzlük gerekse de Türkiye’de gişe yapmayacağı ve dolayısıyla zarar ettireceği düşünülen bazı filmler gözden kaçıyor ve sinemaseverler ile buluşma şansını kaçırıyor.
Tabi ki “internet çağı” diye adlandırılan günümüzde artık ulaşılamadık, izlenmedik sinema eserleri yok denecek kadar az. İşte tam da bu sayede çok iyi bir film şirketlerin gözünden kaçsa da sinemaseverlerin gözünden kaçmadı. O filmin adı Straight Outta Compton…
Filmin konusunu özetlersek, 80’lerde Amerika’da “Gangsta Rap” ekolünü başlatan ve günümüzde de efsane statüsünde yer alan Dr. Dre, İce Cube, Easy-E, Mc Yella ve Mc Ren’in Los Angeles’in Compton şehrinde bir araya gelerek N.W.A. grubunu kurması ve 90’ların ortalarına kadar süren hegomanyalarını anlatıyor. Grubun kuruluşu, yükselişi, toplumsal bir figür haline gelmeleri ve dağılışı ekseninde kurulan film, içinde bir çok yan hikâye de barındırıyor. Filmde görmemiz istenilen en sert mesajlar, Amerika’daki siyahîlere uygulanan baskı ve şiddet hadiseleri çerçevesinde gelişiyor. Zira o günlerde (hatta bu günlerde de diyebiliriz) yoksul şehirlerdeki siyahiler “Siyahsa torbacıdır”, “Siyahsa silahı vardır” gibi şimdi çok absürt gelebilecek bir haksızlığa maruz bırakılıyordu. Filmde de grup üyelerinin başının sık sık polisle derde girmesi de bu hikâyeyi destekliyor.
N.W.A. gerçekten de siyahîlerin isyanının temsilcisi durumunda. Şarkı sözleri genel olarak uyuşturucu, şiddet, sex, kadınlar üzerine kurulu ofansif bir biçimde karşımıza çıkıyor. Herkes tarafından bilinen bir gerçek var ki bir çok ünlü siyahi rapçi aslında uyuşturucu satıcılığından ve çete üyeliğinden geliyor. 50 Cent’ten Soop Dogg’a, P-Diddy’den 2Pac-Shakuur’a kadar pek çok isim tam da şarkılarında anlattıkları şiddet ve zevk ortamından geliyor. Filmde grubun şarkılarını yazan İce Cube aslında çok da bu işlerin adamı değil. Ama şarkı sözleri zamanın siyahî gençlerini delicesine oynatacak ve heyecanlandıracak kadar sert. İce Cube’un yazdığı sözler Easy-E tarafından seslendiriliyor. E arkalarında da Dr. Dre’de olunca iş müzikal bir ziyafete dönüşüyor.
Filmde grubun efsaneleşen “Fuck The Police” şarkısının ortaya çıkış hikâyesi de anlatılıyor. Polisin baskıcı tutumuna karşı tüm siyahîlerin marşı haline geliyor adeta şarkı. Tabi başlarına açılan birçok bela da cabası. Gerçek olaylar olan FBI’den gelen tehdit mektubu ve meşhur Detroit konserindeki polis baskını filmde çok iyi işlenmiş.
(Burada bir not düşmek gerekirse, filmde yer verilen polis şiddeti, sokaklarda öldüresiye dövülen siyahiler ve bu olayların içindeki polislerin hiçbir ceza almadan işin içinden sıyrılmaları izlerken insanı gerçekten rahatsız ediyor. Ancak gösterilen görüntüler ve dava sonuçlarının gerçek olması daha da rahatsızlık veren bir durum. Tabi ki bu kararlar sonunda siyahilerin isyanları sırasında duvarlara bile yazılan “Fuck the Police”, bize ne kadar ikonik bir şarkı olduğunu tekrar kanıtlamış oluyor. Birbirine düşman olan çetelerin polise karşı bandanalarını birbirine bağlayarak durdukları sahne içimizdeki isyan ateşini yakmıyor değil)
Straight Outta Compton filminin bir diğer çatışma unsuru da grup içinde İce Cube ve Easy-E’nin menajer Jerry Heller yüzünden yaşadıkları gerilim ve İce Cube’nin gruptan ayrılması üzerine kurulu. İce Cube’un solo kariyerde büyük başarı yakalaması ve eski grubuyla yaşadığı “Diss” kapışmaları filme hem müzikal bir tat vermiş hem de senaryonun akıcılığını sağlamış.
Aslında biz filmde bu ikilinin gerilimine takılırken, filmin biraz Dr. Dre tarafından bakış açısı yaşadığını fark ediyoruz. Çünkü Dre, kimseyle küsmeyen hep orta yolu bulmaya çalışan ve tüm başarının gizli kahramanı olarak görünüyor. Ancak o da gerçek hikâyeye uygun bir şekilde bir noktadan sonra yollarını grup ile ayırıyor. Menajer değişikliğiyle Dre’nin yeni menajeri olan Suge Knight aslında tam bir çete lideri. İşlerini kaba kuvvetle çözen bu adam filmde Marcos Taylor tarafından çok iyi canlandırılmış. Ufak bir not düşersek Suga Knight’ın 2Pac- Shakuur’un ölüm emrini verdiği de iddia edilir. Amerikan hip-hop yıldızlarının arasındaki mücadele o dönem sadece müzikal anlamda değil bir çete savaşı şeklinde de devam ediyordu. (2003 yapımı TUPAC: RESURRECTİON ve 2009 yapımı NOTORİUS filmleri bu konuda tavsiye edilir)
Filmde ayrıca 2Pac ve Snop Dogg da gençlik hallerinin canlandırmasıyla küçük rollerde arz-ı endam ediyorlar.
Straight Outta Compton bir direniş, diriliş, yükseliş, rekabet filmi. Oyunculuklar şahane. Özellikle Paul Giamatti menajer Jerry Heller rolünde çok etkileyici bir oyunculuk ortaya koyuyor. Dönemin yıldızlarını canlandıran genç oyuncular da yine çok başarılı. Hatta İce Cube’u filmde oğlu O’Shea Jackson Jr. canlandırıyor ve film boyunca benzerliklerine hayran kalıyorsunuz. Rap severleri için de müzikal bir şölen söz konusu.
Filmi Türkiye’de maalesef sinemada izleme imkânımız olmadı. Ama senaryosuyla En iyi Özgün Senaryo dalında adaylığı bulunan filmi muhakkak izlemenizi tavsiye ediyorum.
Görüşmek üzere okur…
KÜNYE:
- Straight Outta Compton (2015)
- Yönetmen: F. Gary Gray
- Senaryo: Jonathan Herman, Andrea Berloff
- Oyuncular: Corey Hawkins, Jason Mitchel, O’Shea Jackson Jr. Paul Giametti, Neil Brown, Aldis Hodge
- İMDB NOTU: 10/8,0
- ROTTEN TOMATOES NOTU: 100/92
