Yaşanmış veya yaşanabilecek olayları ele alan, İlk Çağ’da masal ve tarihi olayların anlatılmasıyla temelleri atılan hikaye, Ortaçağ’da Hindistan’ın ‘Binbir Gece Masalları’ ile sağlam adımlar atmıştır. Bugünkü edebi kimliğini İtalyan yazar Boccacio’nun ‘Decameron’ adlı eseriyle kazanmıştır.
Hikaye Nedir?
Türklerde destanlar, halk hikayeleri ve masallarla köklü bir geçmişe sahip olan hikaye; 14. ve 15. Yüzyılda çağdaş hikaye tekniğine ‘Dede Korkut Hikayeleri’ ile yaklaşmıştır.
Hikayenin Unsurları Nelerdir?
Hikayeler toplam beş unsurdan meydana gelmektedir. Bazı hikaye türleri bunların hepsinin kullanmamakla birlikte klasik hikayelerde bu beş unsur eksiksiz kullanılmaktadır.
- Olay,
- Kişi,
- Yer,
- Zaman
- Dil ve anlatım
Hikayede Plan
Hikayenin planı serim, düğüm, çözüm bölümleri olmak üzere üç ana bölümden oluşur.
- Serim; çevre ve kişileri tanıtarak hikayenin girişini oluşturur.
- Düğüm; hikayenin tüm yönleriyle anlatıldığı bölümdür.
- Çözüm ise; hikayenin bir sonuca bağlanarak bitirilmesidir.
Fakat her hikaye bu plana bağlı kalınarak yazılmaz; bazılarında serim ve çözüm olmaz, okuyucuya bırakılır.
Hikaye Türleri
Hikayeler klasik olarak iki türe ayrılır. Bunlar olay ve durum hikayeleridir. Ancak daha sonraki zamanlarda modern hikaye diye yeni bir hikaye türü de doğmuştur.
Olay Hikayesi
Olay hikayeleri serim, düğüm, çözüm plânıyla anlatıp bir sonuca bağlayan öykülerdir. Kahramanlar ve çevrenin tasvirine yer verilir. Okuyucuda merak ve heyecan uyandırılır. Bu tür, Fransız yazar Guy de Maupassant tarafından yaygınlaştırıldığı için “Mopasan tarzı hikaye” de denir
Bu tarzın bizdeki en önemli temsilcileri: Ömer Seyfettin, Refik Halit Karay, Hüseyin Rahmi Gürpınar ve Reşat Nuri Güntekin’dir.
Durum Hikayesi
Durum hikayeleri bir olayı değil günlük yaşamın her hangi bir kesitini ele alıp anlatan öykülerdir. Serim, düğüm, çözüm planına uyulmaz Belli bir sonucu da yoktur. Merak ve heyecandan çok duygu ve hayallere yer verilir. Olayların ve durumların akışı okuyucunun hayal gücüne bırakılır.
Bu tarzın dünya edebiyatında ilk temsilcisi Rus yazar Anton Çehov olduğu için “Çehov Tarzı Hikâye” de denir.
Bizdeki en güçlü temsilcileri: Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket Esendal ve Tarık Buğra’dır.
Modern Hikaye
Modern hikayeler diğer öykü çeşitlerinden farklı olarak, insanların her gün gördükleri fakat düşünemedikleri bazı durumların gerisindeki gerçekleri, hayaller ve bir takım olağanüstülüklerle gösteren hikâyelerdir.
Hikayede bir tür olarak 1920’lerde ilk defa batıda görülen bu anlayışın en güçlü temsilcisi Franz Kafka’dır. Bizdeki ilk temsilcisi Haldun Taner’dir.
