Evrensel uluslararası sergiler gibi gurur duyulacak sergiler de vardır.
Bu sergiler arasında Eyfel Kulesi, Amerika’daki Özgürlük Heykeli, İngiltere’de Londra’daki Tower köprüsü, Utanç Duvarı gibi sayısız eserleri çeşitli kategoriler altında sıralayabiliriz: Endüstri, ticaret, sanat, tarım, bilim, eğitim, madencilik, elektrik, mühendislik, kentleşme, moda, edebiyat, spor… Bu liste uzayabilir.
Tüm ülkelerin bu alanlardaki gelişmeleri modern çağı yakalama çabalarındandır ve bunlarla gurur duyarlar:
- 1851, Londres, İngiltere, “Evrensel Bütün Milletlerin Endüstrisi”
- 1853, New York, Amerika, “Evrensel Bütün Milletlerin Endüstrisi”
- 1855, Paris, Fransa, “Evrensel Tarım, Güzel Sanatlar ve Sanayi”
- 1860, Besançon, Fransa, “Evrensel Saat Endüstrisi ve Güzel Sanatlar”
- 1861, Metz, Fransa, “Evrensel Tarım, Güzel Sanatlar ve Sanayi, École de Metz”
- 1862, Londres, İngiltere, “Evrensel Tarım, Sanayi ve Güzel Sanatlar”
- 1867, Paris, Fransa, “Evrensel Tarım, Sanayi ve Güzel Sanatlar”
- 1872, Lyon, Fransa, “Evrensel Tarım, Sanayi, Bilim, Güzel Sanatlar”
- 1873, Vienne, Avusturya-Macaristan, “Evrensel Kültür ve Eğitim”
- 1876, Philadelphie, Amerika, “Evrensel Sanayi, Güzel Sanatlar, Toprak Ürünleri ve Madencilik”
- 1878, Paris, Fransa, “Evrensel Tarım, Sanayi ve Güzel Sanatlar”
- 1880, Melbourn, Avustralya, “Evrensel Sanat, Fabrika(Üretim), tüm ulusların sanayi ve tarım ürünleri”
- 1889, Barcelone, İspanya, “Evrensel Tarım, Sanat: Tanrılaştırılmış Katalan Modernizmi (Antoni Gaudí)”
- 1889, Paris, Fransa, “Evrensel Fransız Devrimi ve bilim ve teknikteki yenilikler”
- 1893, Chicago, Amerika, “Evrensel Amerika keşfinin 400.yılı”
…
Bu liste bugüne kadar uzuyor.
Evrensel ve ulusal sergiler de var, sömürge ülkelerindeki sergiler gibi:
Çeşitli insan hayvanat bahçeleri!!!
Aşağıdaki videoda “İnsanat Hayvanat Bahçeleri”nden kısa görüntüler izleyebilirsiniz.
Sergi, bahçe, fuar, gösteri adı her ne olursa olsun bu insanlar yıllar boyu çeşitli şehirlerde milyonlarca Batılıya sunuldular. Alanlardaki uyarılar arasında “Onlara yiyecek vermeyin, biz zaten besliyoruz.” gibi yazılar da vardı.
Sergideki sömürge insanları, 1907 Mayısından Ekim ayına kadar 1 Milyon kişi tarafından seyredilmiş. Tahmini açık kalma zamanıysa 1870’ten 1930’lara kadar. Farklı yerlerdeki bu tip sergilerin dünya genelinde aşağı yukarı 1.5 milyar insan tarafından ziyaret edilmiştir.
Marsilya’da 1906 yılında benzer bir insan hayvanat bahçesi ve içinde Kongolular için inşa edilmiş bir fabrika. Kongolu aileler ülkelerindeki yaşamın taklidi olarak inşa edilmiş bu fabrikada gerçekten çalıştırılıyorlardı. Bilinmeyen bir tarihte yakılan fabrikanın kalıntıları 2004 yılında bulundu.
Koloni sergileri, insan hayvanat bahçeleri, insanlık!!! Kadınların, çocukların sex objeleri olarak sergilendikleri, günlük hayatlarının göz önünde sergilendikleri.. Sergiler.
Küreselleşmiş batı fenomeni!
Amsterdam üzerinden Petesburg Chicago, tüm Batı fenomeni bu insanlıktan fenomen. Amerika’da, bu sergiler Arjentin’den başlayarak tüm kıtaya yayılıyor.
– Chicago: 1893
– Saint Louis: 1894, 1904
– San Francisco:1894
– Buffalo: 1901
…
Liste bu şekilde devam ediyor.
Avrupada sayısız İnsanat Bahçelerine izin verilmiş:
– Pariste Boulogne ahşap bahçeleri
– Berlinde Hayvanat Bahçeleri
– Francfort da Hayvanat Bahçeleri
– Ausbourg Bahçeleri
…
Liste bu şekilde uzuyor…
Madagaskar, Çinhindi, Sudan, Kongo, Tunus ve Fas’tan toplanan insanlar yapay köylerde sergileniyordu. Oluşturulan mini köy ve pavyonlarda insanların “toplandıkları” bölgelere uygun habitatlar yaratılmaya çalışılıyor ve canlı figürler olarak da içlerine insanlar bırakılıyordu.
Bütün Avrupa’da “İnsanat Bahçeleri” ‘Beyaz İnsanlar Giremez!’ tabelalarıyla ayrılıyor diğer insanlardan.
Koloni insanları her ne kadar ödeme alsalar da birer numune gibi sergilenmenin utancı silinemiyordu. 1907 yılındaki 4 aylık sergi süresi bittikten sonra Paris’deki “Exposition Tropicale” yani tropikal serginin dönemsel olarak kapılarını kapatması gerekti. Onca insanın evlerine geri götürülmesi ayrı bir masraf olduğundan bunların çoğu sirklere pazarlandı. Evlerine gitmeye karar verenlerin kaçının sağ kaldığı bilinmiyor. Sirklere satılanları ise Marsilya’dan New York’a uzanan zorunlu dünya turneleri bekliyordu.
İnsanat Bahçelerinin yeri!
Bu sergiler 30’dan fazla Avrupa ülkelerinde gerçekleşmiştir.
- Anvers: 1804
- Gênes: 1913
- Naples: 1899, 1934
- Amsterdam: 1900
- Genève: 1903
- Nijmegen: 1900
- Bâle: 1924
- Göteborg: 1896
- Palerme: 1903
- Barcelone: 1896
- Hanovre: 1903
- Prague: 1893
- Bruxelles: 1897, 1910, 1930
- Rome: 1931
- Budapest: 1896
- Hambourg: 1874
- Rotterdam: 1909
- Cologne: 1903
- Lausanne: 1903
- Saint-Petersbourg: 1884, 1903
- Copenhague: 1899
- Leipzig: 1905
- Stockholm: 1892
- Dresde: 1899
- Liège: 1905
- Turin: 1898, 1928
- Dublin:1907
- Lisbonne: 1940
- Varsovie: 1899
- Düsseldorf: 1903
- Londres: 1908
- Vienne: 1896, 1910
- Fribourg: 1903
- Milan: 1905, 1909, 1932
- Zurich: 1925, 1930
…
(Liste bu şekilde devam ediyor. )
Paris’te 1889-1931 yılları arasında 40 kadar insanat bahçeleri sergisi gerçekleşmiştir. Paris dışında 40’dan fazla şehirlerde de bu sergiler ya direk hükümetler tarafından ya da belediyelerle işbirliği içinde olan ‘insan tüccarları’ tarafından açılmıştır. Bugün eğer gidip de görmek isterseniz az da olsa izlerini “Jardin d’Agronomie Tropicale, 45 bis Avenue de la Belle Gabrielle, 75012 Paris.” adresinde bulabilirsiniz.
Fransa’daki sergiler:
- Amiens: 1906
- La Rochelle: 1927
- Reims: 1903
- Angers: 1906
- Le Havre: 1909
- Rochefort: 1898
- Arras: 1904
- Le Mans: 1911
- Roubaix: 1911
- Avignon:1899, 1907
- Liège: 1905, 1910
- Rouen: 1896, 1929
- Auxerre: 1908
- Lisieux: 1905
- Saint Ouen: 1910
- Brest: 1901, 1913, 1928
- Lille: 1902, 1904
- Sète: 1922
- Bordeaux: 1895, 1904, 1907
- Limoges: 1903, 1929
- Strasbourg: 1891, 1895, 1924
- Calais: 1908
- Lons: 1905
- Toulouse: 1908
- Chambery: 1903
- Marseille: 1890, 1906, 1922
- Tours: 1899
- Châtellerault: 1899
- Montpellier: 1899
- Troyes: 1904
- Cherbourg: 1904
- Nancy: 1909
- Clermont Ferrand: 1910
- Nantes: 1904, 1924
- Lyon:1894, 1897, 1899, 1914
…
(Liste bu şekilde devam ediyor.)
Peki, şimdi bunlar yok mu?
Tabii ki Hayır!!!
- 1994’te Fransa’da Anantes’de erkek ve kadınların çıplak göründüğü bir Afrika köyü sergisi açıldı.
- 2005 Haziran’da, Almanya’da Augsbourg’da bir Afrika köyü sergisi açıldı.
- 26-29 Ağustos arası 2005’te, Londra’da, insanat hayvan bahçesi açıldı.
Şimdi benim sorum şu: Zencileri sergileyen insan hayvanat bahçeleri kabul edilebilir mi? Bugün biz hala hemen her ülkede İnsanat Bahçeleri zihniyetini görebiliyor muyuz? Örneğin ırkçı-faşist anlayışlar Romanları, Göçmenleri vb. bu duruma düşürmüş olmuyorlar mı? Ya da ikide bir uzun uzun bize izlettirilen ama çözümü de bir türlü gerçekleşmeyen, sonunda nerdeyse kanıksadığımız erkekleri tarafından öldürülen, sokakta gözlerimizin önünde dövülen, bıçaklanan kadınların halleri, işçilerin ölümleri, maaşsızlıkları, politik kim vurduya giden bir türlü çözülemeyen faili meçhul ölüler, evlenmek için televizyona çıkıp ve dizi dizi oturan seçilmeyi bekleyenlerin… Bahçesi değil midir? Sahile ölüleri vurmuş çocuk bedenlerin insan bahçesi değil midir bu?
